Ο φωτισμός, φυσικός και τεχνητός, αποτελεί έναν από τους πιο σημαντικούς παράγοντες στην αρχιτεκτονική, τη διακόσμηση και τη λειτουργικότητα των εσωτερικών και εξωτερικών χώρων μιας κατοικίας. Ως το κύριο μέσο με το οποίο ο άνθρωπος αντιλαμβάνεται τον κόσμο που τον περιβάλλει, ορίζει το χώρο, αναδεικνύει τα χρώματα, αποκαλύπτει τις περίπλοκες λεπτομέρειες της υφής και της φόρμας. Ο φωτισμός απευθύνεται με τρόπο άμεσο και πολυσύνθετο στα ανθρώπινα συναισθήματα και για το λόγο αυτό, κάθε προσπάθεια σχεδιασμού του θα πρέπει να αξιολογείται ως προς την επιτυχία της να δημιουργήσει θετικά συναισθήματα σε εκείνους που ζουν σε ένα χώρο, παρά από την επίτευξη αμιγώς ποσοτικών και τεχνικών κριτηρίων. Η δημιουργία αισθημάτων χαλάρωσης, άνεσης, ηρεμίας και ευχαρίστησης σε κάθε δωμάτιο του σπιτιού, αποτελεί σε κάθε μελέτη φωτισμού τη βασική προτεραιότητα. Ο φωτισμός ενός σπιτιού θα πρέπει επίσης να είναι λειτουργικός, να εξασφαλίζει δηλαδή άριστες συνθήκες για την ασφαλή και άνετη κίνηση και παραμονή στο χώρο και ευέλικτος, να μπορεί δηλαδή να ανταποκρίνεται τόσο στις διαφορετικές χρήσεις ενός χώρου όσο και στις διαφορετικές ανάγκες και διαθέσεις εκείνων που τον χρησιμοποιούν. Εξίσου σημαντικό είναι ο φωτισμός να λειτουργεί αρμονικά με την αρχιτεκτονική και τη διακόσμηση και να δημιουργεί μια συνολική εικόνα που να χαρακτηρίζεται από συνοχή, εξασφαλίζοντας έτσι την ομαλή μετάβαση από το ένα χώρο στον επόμενο.
Ακόμα και σήμερα, οι δημιουργικές δυνατότητες του φωτισμού τείνουν να παραβλέπονται στις κατοικίες, με το κύριο βάρος της διακόσμησης να συγκεντρώνεται στην επιλογή των χρωμάτων και υφασμάτων, στο στυλ και στη διάταξη των επίπλων. Πολλές φορές ο τεχνητός φωτισμός αντιμετωπίζεται αποκλειστικά ως υποκατάστατο του φυσικού φωτός τις νυκτερινές ώρες για την εξασφάλιση ικανοποιητικών συνθηκών όρασης. Οι αποφάσεις για το φωτισμό είναι συχνά από τις τελευταίες που λαμβάνονται στη διαδικασία κατασκευής και σχεδιασμού ενός σπιτιού, ενώ θα έπρεπε να είναι από τις πρώτες. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που η μελέτη φωτισμού λανθασμένα αναφέρεται και περιορίζεται στην επιλογή των κατάλληλων φωτιστικών και όχι σε μια ολοκληρωμένη διαδικασία σχεδιασμού. Ακόμα και η επιλογή φωτιστικών συχνά γίνεται λανθασμένα με βάση την εμφάνιση ή τις τρέχουσες διακοσμητικές τάσεις και όχι με βάση τα χαρακτηριστικά του, τον τρόπο δηλαδή που διαμορφώνει, κατευθύνει και ελέγχει το φως καθώς και τις ιδιαίτερες απαιτήσεις του συγκεκριμένου χώρου.
Τα τελευταία χρόνια, έχει αρχίσει να αναγνωρίζεται ότι ο φωτισμός δεν αποτελεί απλώς ένα ακόμα αξεσουάρ στη διακόσμηση ενός χώρου, αλλά ένα πανίσχυρο εργαλείο που εάν χρησιμοποιηθεί με επιδεξιότητα και φαντασία μπορεί να προσφέρει σημαντικά τόσο στην αισθητική όσο και στη λειτουργική ανάδειξη κάθε χώρου.
Κάθε πετυχημένος σχεδιασμός φωτισμού είναι πολυεπίπεδος, γιατί λαμβάνει υπόψη του όλες τις ανάγκες ενός συγκεκριμένου χώρου (αισθητικές και λειτουργικές), αλλά και αξιοποιεί αρμονικά και τους τέσσερις προαναφερθέντες τύπους φωτισμού δημιουργώντας μια ενδιαφέρουσα σύνθεση. Εάν o πετυχημένος σχεδιασμός του φωτισμού σε μια κατοικία μπορούσε να ακολουθήσει ένα γενικό κανόνα, αυτός σίγουρα θα ήταν: περισσότερες από μια φωτεινές πήγες, περισσότερες από μια δέσμες φωτός, περισσότερες από μια κατευθύνσεις φωτισμού και προσοχή στην πρόκληση ενοχλητικών θαμβωσεων. Επιπλέον ο φωτισμός των κάθετων επιφανειών δηλαδή των τοίχων αλλά και της οροφής καθώς και η επιλεκτική ανάδειξη στοιχείων του χώρου είναι σημαντικά στοιχεία για τη δημιουργία μιας εντελώς διαφορετικής εικόνας σε κάθε εσωτερικό χώρο. Αυτό που στην ουσία απαιτείται είναι αφενός η κατανόηση ότι οι δημιουργικές δυνατότητες του φωτισμού είναι απεριόριστες και αφετέρου η επίτευξη μιας ισορροπημένης φωτεινής σύνθεσης σε κάθε χώρο. Η ύπαρξη συστημάτων έλεγχου των φωτεινών ροών και η προσαρμογή τους στις ιδιαίτερες λειτουργικές και αισθητικές ανάγκες του χώρου είναι επίσης ένας πολύ σημαντικός παράγοντας για το σωστό φωτισμό μιας κατοικίας. Η χρησιμοποίηση απλών φωτορυθμιστών ή κεντρικών συστημάτων ελέγχου του φωτισμού, επιτρέπουν την εύκολη μεταβολή της ισορροπίας μεταξύ γενικού και φωτισμού έμφασης και τη δημιουργία ειδικών εφέ φωτισμού (παρομοίων με τα εφέ φωτισμού στη σκηνή ενός θεάτρου), μεταβάλλοντας έτσι την ατμόσφαιρα του δωματίου ανάλογα με την περίσταση.